bunkervijver De Kwekerij, Utrecht

Van bunker naar vijver (oplevering 2020)

Op het voormalige KPN-terrein aan de Andreae Fockemalaan in Utrecht heeft ontwikkelaar Jebber BV (onderdeel van SSH studentenhuisvesting) gefaseerd woningen voor studenten en starters gerealiseerd. Op dit terrein werd tijdens de koude oorlog een bunker gebouwd. In deze periode bereidde men zich natuurlijk op het ergste voor en één van de zorgen bij een eventuele kernoorlog was het wegvallen van de normale communicatie; daarom werd in het grootste geheim gewerkt aan beveiligde telefoonverbindingen.
De bunker was onderdeel van in totaal 23 speciaal door PTT aangelegde bunkers, vanuit waar de PTT in geval van oorlog of calamiteiten de meest vitale verbindingen in Nederland in stand zou moeten houden.

Hergebruik Bij de ontwikkeling van dit project, De Kwekerij, is voor een duurzame oplossing gekozen waarbij de bunker voor altijd verbonden blijft met de rijke geschiedenis van het terrein: de voormalige atoombunker wordt nu hergebruikt als vijver en waterberging. Het regenwater van het terrein en de daken van de omliggende gebouwen wordt opgevangen in de vijver en ook gedeeltelijk hergebruikt. Hiervoor moest de bunker aangepast worden: het dak werd verwijderd, gangen werden dichtgezet en wanden zijn opgestort zodat de oorspronkelijke plattegrond van de bunker zichtbaar blijft. Op een aantal plaatsen zijn de functies van enkele ruimtes terug te lezen in de betonnen wanden.

Klimaatbestendigheid Naast het opvangen van regenwater kan via de bunker het regenwater óf vertraagd worden afgevoerd waardoor de druk op het rioolstelsel wordt verminderd óf opgeslagen worden voor droge tijden. Bij het opslaan van het regenwater wordt de voormalige gang die toegang gaf tot de bunker gebruikt om water op te slaan. In droge tijden kan dat water terug worden gepompt de vijver in als de waterstand te laag wordt voor de waterplanten, maar het kan ook gebruikt worden voor de irrigatie van de omliggende tuinen.

Beplanting In de voormalige kamers van de bunker zijn verschillende de bodems van de vijver op verschillende hoogtes aangebracht waardoor er een zeer veel verschillende soorten waterplanten toegpast kunnen worden. Daar zitten zelfs eetbare soorten tussen. Voor het maken van het waterbeplantingsplan zijn we geadviseerd door Marcel van der Werf (waterplantenspecialist.nl). Om de planten goed te kunnen beleven is het mogelijk de bunkervijver te betreden via de vlonders en de roosterpaden over de voormalige gangen van de bunker.